Bizlerin tarihi değerlere sahip çıkması için illaki bir şeylerin vesile mi olması lazım, yada spontane mi gelişmesi gerekiyor. Neden bizler tarihi değerlerimize gerekli önemi gösteremiyoruz. Şehrimizde nereye baksanız tarih fışkırıyor. Göbekli Tepe’nin keşfi gibi bazı şeyleri tesadüfen bulmanıza gerek yok, biraz araştırma yaparsanız şehrin içinde bir şehir daha olduğunu görürsünüz. Bunlardan kamuoyunda en fazla bilineni ise Germanicia antik kenti ve Çukurhisarkaya mezarları.
Şehrimizde iki mahalle, Roma İmparatorluğundan kalma eserlerin üzerinde oturuyor. Geçmişte gecekondu olan ancak sonradan imar affıyla tapu verilen bölgedeki evlerden birinin alt kat odasında eşsiz Germanicia mozaiği yer alırken, evin üst katında insanlar yaşamaya devam ediyor. Milattan sonra 300-400 yıllarına ait olan Germenicia antik kentinin mozaiklerinin bir bölümü kaçak kazılar yapılırken ihbar üzerine ortaya çıktı. Bölgede bazı evler sit alanı olarak tescil edilse de kamulaştırma çalışmasının yavaş ilerlediği dikkat çekiyor.
Burayla ilgili Büyükşehir Belediyesinin yeni projelerinin olacağını biliyoruz. Dulkadiroğlu bölgesinde yapılacak çalışma ile çıkan mozaikler burada sergilenecek, insanlar dilediği zaman buralara gidebilecekler. Tabii ki buradaki çalışmaların ne zaman sonuçlanacağı bilinmiyor.
Kaya mezarları konusunda ise Çukurhisar Mahallesi'nde iki vadi arasındaki arazide bulunan ana kayaya oyulmuş 10 bağımsız kaya mezarı bulunuyor, milattan önceki çağlardan günümüze kadar özelliğini koruyor. Ama burayla ilgili herhangi bir çalışma yapılmamış. Adeta kaderine terk edilmiş, yok olmayı bekliyor.
Bu iki değer kamuoyunda en çok bilinenler arasında ama bu kadar bilinmeyen kaya mezarları ve şehrin altından geçen tüneller var. Kaya mezarlarının en yoğun olduğu bölgelere örnek verecek olursak, MuhsinYazıcıoğlu parkı,Demirciler çarşısı, Saçaklızade caminin altında kaya mezarlarının olduğu biliniyor. Ve bunun gün yüzüne çıkması için kimse bir şey yapmamış. Bu bölgelere evlerini yapan bazı kişiler ise mezarlarda gömü arayarak tarihe zarar vermişler. Bazı mezarlar ise tesadüfen vatandaşlar tarafından bulunmuş düşünülen gömüler çıkmadığı için mezarlar tahrip edilerek tekrar gömülmüşler.
Pınarbaşı Mahallesi askeriye çevresinde ise yeraltında tünellerin olduğu biliniyor. Görgü şahitleri tünellerin içinden su seslerinin geldiğini söylüyorlar. Gerçekten bizim bu gibi değerlere sahip çıkarak şehrin turizmine kazandırmamız lazım. Kentin her yerinden tarih fışkırıyor ama bizler ne yazık ki gerekli değeri ve önemi gösteremediğimiz gibi başka şehirlerde bulunan tarihi değerlere ise parmak ısırarak bakıyoruz.