Doğru Bildiğimiz Yanlışlar!

Sosyal medyadaki ve günlük hayatımızdaki yazışmaların da etkisiyle Türkçeyi iyice unutur olduk! Biz demiyoruz ki Watsapp yazışmalarında, Facebook yorumlarında bile “ok aricam birazdan” yerine “Tamam, birazdan seni arayacağım” yazalım… Günümüz şartlarında yazı dilinin yanında bir de ‘yazışma’ dili oluşmuş durumda, bu da gayet doğal bir durum. Ama bizler editörler olarak, olmadık yerlerde bu yanlışları görmekten çok sıkıldık! Baya – Bayağı “Adam baya baya yok böyle bir şey diyor!” “Ben de bayaa üzüldüm tabii duruma…” Doğrusu ‘bayağı’dır. Bayağı kelimesinin ilk anlamı ‘adi, basit, sıradan’dır. Aynı zamanda ‘hemen hemen, gerçekten, epey’ anlamlarında da kullanılır. Görünen o ki ‘epey’ yerine kullanılan bayağı kelimesinin doğrusu ‘baya’ zannediliyor. Değil. Bayağı bayağı, yok böyle bir şey… Ama görünen o ki o yumuşak G sırıtmaya devam edecek, bu kelime de ‘ağabey’in abi’ye evrilmesi gibi evrilecek… İddaa –İddia Bu da etrafta çok görüldüğü için kendi kendine evrim geçiren kelimelerden biri: İddia. Malum bahis firmasının ismini reklamlarda, billboardlarda, gazetelerde göre göre kelimenin doğrusunu unuttuk. İddaa sadece şakalı bir marka ismidir, kelimenin doğrusu ‘iddia’ şeklinde yazılır. Şarz – Şarj Eskiden hayatımızın bu kadar da orta yerinde durmayan bir kelime olan ‘şarj’, malumunuz akıllı telefonların bataryaları candy crush’lara dayanamamaya başladığından beri her gün en az bir iki defa kullandığımız bir kelime haline geldi. Eskiden ‘şarz’ denmesi o kadar batmıyordu belki ama şimdi bu kadar sık kullanılan bir kelimenin yanlış telaffuz edilmesi ve yazılması, şarjımızı bitiriyor, yaşam enerjimizi çekiveriyor… Bağzı – Bazı 2013 yılında bütün ülkeyi ayağa kaldıran Gezi Parkı Protestoları sırasında ortaya çıkan bir duvar yazısı birçok şeyin birden sembolü haline gelmişti: “Kahrolsun bağzı şeyler.” Bu ifade her ne kadar apolitik gençlerin ayaklanmasını, pasif direnişin esprili halini sembolize ediyor olsa da, dilimize bir yanlış kelime daha yerleştirmiş oldu. O zamana kadar gayet doğru bir şekilde kullanılan ‘bazı’ kelimesi ne hikmetse ‘bağzı’ olarak kullanılmaya başlandı. Bunu da sağda solda çok gördük, doğru zannettik demek… Saol – sağol Bu da hızlıca yazarken kolaylaştırılan ve yazım diline yerleşen sinir bozucu kelimelerden biri. Arkadaşınıza Watsapp’ta sorunuzu cevapladığı için hızlıca “ok saol” yazabilirsiniz ama bir iş mailinin sonunda “ilgilendiğiniz için çok saolun” yazamazsınız. Yani yazmazsanız daha iyi olur. Haberiniz olsun. Bir şey her şey “Bişi söylicem, ben bu işten bişi anlamadım, herşey birbirine karıştı.” Şuradaki ‘söylicem’ bile gözümüze batmıyor o bir şey ve her şey kadar. ‘Şey’ler ayrı yazılır. Bir şey her şey. Birkaç defa tekrarlayın, aklınızda kalır. Bir şey-her şey.