Kelebek Etkisi

Kelebek etkisi en kısa tanımla, küçük bir durumun beklenmeyen ve kaos boyutlarına ulaşabilen hatta etkinin sürekli artması durumuna verilen addır. Bu kavrama “Kelebek Etkisi” denilmesinin sebebi ise tamamen Edward Norton Lorenz tarafından ortaya atılan “Kaos Teorisi” nin bir çıkarımıdır. Edward Norton Lorenz, kaos teorisinde şu ifadeyi kullanır: “Amazon Ormanları’ nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD’de fırtına kopmasına neden olabilir. Farklı bir örnekle bu, bir kelebeğin kanat çırpması, dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir.”Bu ifadede kullanılan kelebek örneği, oluşan olayın “Kelebek Etkisi” olarak adlandırılmasını sağlamıştır. Tabi bu durum, doğru olup olmadığı ispatlanabilirlik açısından mümkün olmadığı için sadece teoride kalmıştır. Bu durum çoğunlukla, oluşan küçük bir etkinin kaoslara sebep olabileceği durumlarda örnek olarak kullanılmaktadır. Daha farklı bir açıyla bu duruma bakacak olursak trafikte yüz kilo metre hızla giden iki araç çarpışması sonucunda şöförler ölse bu yaşanan olayın sorumlusu kimdir? Hızla giden söförler mi? Arabayı üreten faprıka mı ? Arabayı içat eden mucid mi ? Yoksa yolları yapan yada asvaltlayanlar mı? Yaşanan bu durumun sebebebi birden fazladır. Geçmişte yaşanan bir olayın sonraki zamanlara etkisi çok yönlü ve farklı olmaktadır. Atatürk;ün doğması ve gelişen olaylar Cumhuriyetimizin kurulmasına, Cumhuriyetin kurulması ve inkilapcılık fikri bizim kuşağın daha özgür ve daha analitik düşünmesine, bizim kuşağın daha özgür ve bilimsel düşünmesi ülkemizi uluslar arası alanlarda kıyıslanmayacak kadar gelişmişlik seviyesine getirmiştir. Bu yaptığımız değerlendirme olumlu bir değerlendirmeydi fakat bu değerlendirmenin olumsuz tarafından bakarsak, günümüzde ihtimaller dahilinde yaşanabilecek uluslararası bir ekonomik buhran herkesin cüzdanını az yada çok etkileyecektir. Yani Amarkikan ekonomisinde yaşanan bir sarsıntı Türkiyedeki saman pazarını dahi etkileyecektir. Yani bu durum Edward Norton Lorenz in kelebek yada kaos teorisine uygun düşmektedir.Peki bu etkilerden kaçmak yada etkilenmemek münkün mü? Kesinlikle hayır !! Kendimizi bu durumdan kurtulmak için ıssız bir yere attığimizda bu durumdan kurtulduğumuzu düşünürüz fakat bu defa etrafızmızdaki nesneler nedensellik yada kelebek etkisi oluşturmaya başlar. Yani hepimiz bir nedensellik ilkesine göre hareket etmekteyiz. Ve herkes kendi nedenselliğini oluşturmaktadır. Sonuç olarak her nesne, her eşya, her insan canlı kelebek etkisiyle birbirni etkilemektedir... Gününüz kutlu olsun.