Medeniyetin Uğramadığı Çatı!

Wakhan Koridoru, Afganistan’ın kuzeydoğusunda, Pakistan, Tacikistan ve Çin’e komşu olan bölgenin adı. Hindu Kush dağlarıyla çevrili düzlükleriyle bir dönemin İpek Yolu’nun en gözde noktalarından birisi olan Wakhan Koridoru şu an medeniyetin en ücra yerinde bulunan kabilelerin yaşadığı bir yer… Afganistan’ın yerleşim birimlerinden uzak ve yaşam şartları çok ağır olan Wakhan koridorunda yaşayan 1200 Kırgız için hayat çok farklı. Çin, Tacikistan ve Pakistan tarafından çevrilen 225 kilometre uzunluğundaki koridor, dünyada yaşamın en zor oluğu yerlerden biri. Ağaç yetişme sınırının üstlerinde karda ilerleyen tacir kervanı, daha alçaktaki bir vadiye inen ürkütücü patikadan geçerken yakların şaşmaz adımlarına güveniyor. 4250 metrenin üzerinde bir rakımdaki Küçük Pamir’de kışlar sekiz ay hatta daha da uzun sürüyor, yazın dahi kar yağabiliyor. Kırgız erkekler dağlık topraklarından Pakistan sınırları içindeki en yakın köye alışverişe gitmek için her yıl yaptıkları beş günlük buz gibi yürüyüş sırasında bir mağaraya sığınmış. Hayvan, yün ve süt ürünlerini, çaydan televizyona kadar birçok malla değiş tokuş edecekler. Pamir Platosu yolu üzerindeki son Wakhan köyü olan Sarahd’daki bir evde çay vakti. Hayrettin’in babası oğlunun kafasını tıraşlamanın (ve saçları donmuş bir nehir gibi “temiz bir yere” bırakmanın) oğlanın dinmeyen baş ağrılarını geçireceğini umut ediyor. Sünni Müslüman olan Kırgızların törenleri bazı eski gelenekleri de yansıtıyor. Kötü ruhların hastalıklara yol açtığına inanıyorlar. Kırgız düğününden bir kare. Pakistan’daki Baba Gundi türbesinde arabalarını un ile dolduran iki adam, Afganistan’a dönmek için beş günlük bir yolculuğa çıkacak. Kamçısını ağzına almış bir Kırgız erkeği, poloya benzer buzkaşi oyunu sırasında atını idare ediyor. Burada top yerine kafası olmayan bir keçi ölüsü kullanılıyor. Buzkaşi, Afgan ulusal sporu. Kırgızlar bu spora ulak tartiş yani “çocuk kapma” adını veriyor. Düğündeki konuklar. Kırgız çobanlar, değiş tokuş yoluyla aldıkları ve güneş enerjisiyle işleyen araba aküleriyle şarj ettikleri cep telefonlarını çok seviyor. İletişim konusunda işe yaramasalar bile (telefon operatörleri bu izole platoya ulaşmıyor) müzik dinlemek ve fotoğraf çekmek için kullanılıyorlar.