Dünyadan ‘ilk adet’ gelenekleri!

Bir kız çocuğunun ergenliğe girişi demek olan ‘ilk adet’, aslında yaşamsal döngüleri çalışmaya başlayan bir üreme sisteminin habercisi. Artık çocuk doğurmaya hazır olduğu anlaşılan kız çocuğunun, eski çağlardan beri çeşitli yöntemlerle ‘ödüllendirildiği’ biliniyor. Kadınlığın kutsandığı ve kutlandığı zamanlarda bu ödüller genç kadınları mutlu edip onurlandırırken, kadın olmanın anlamının değiştirildiği coğrafyalarda ve zamanlarda ise ilk adet, kız çocuğu için ne yazık ki kabusa da dönüşebiliyor.   Çok eski çağlardan beri, insanlar hayatlarında gerçekleşen önemli değişiklikleri çeşitli törenlerle kutlayarak bu geçiş süreçlerini kolaylaştırmayı seçmişler. Yaşayan her sağlıklı kadının yaşadığı bu önemli geçiş evresi ise artık pek çok kültürde gizliden gizliye, nadiren de alenen kutlanıyor. İşte çeşitli kültürlerdeki ilk adet gelenekleri: “Aman kızım evden çıkma” Adet görüyor olmak demek, artık hamile kalınabileceği anlamına geldiği için ilk adetini gören Güney Hindistan’daki kız çocukları, evde kalmaya teşvik ediliyor ve erkeklerle konuşmasına izin verilmiyor. Aynı şekilde Tayvan’da da ilk kez adet gören kızlar, adet dönemlerinde tapınaklara giremeyeceklerini öğreniyor ve evden dışarı çıkmıyorlar. “Kadın oldun, al sana tokat” Ülkemizde yaşayan pek çok kadın bu tatsız kutlamayla karşılaşmış olabilir. İlk adetini gördüğünü söyleyen kız çocuklarını bir tokatla kutlamak Türkiye’de olduğu gibi Fransa, Afganistan ve İsrail’in bazı bölgelerinde de de yaygın bir gelenek. Kimileri bunun “yanaklarındaki pembeliğin daimi olması” için olduğunu söylüyor ancak bu ilk adet tokadında “artık genç bir kadınsın, her şeye hazırlıklı ol” gibi bir anlam yükleyenler de yok değil.   Kadınlık partisi Fas, Sri Lanka ve Güney Afrika ise kadınlığı kutlamaya meyilli kültürlere sahip. Bu ülkelerde ilk kez adet gören genç kadın için bir parti düzenleniyor, hediyeler hazırlanıyor. Bazı kültürlerde bu kutlamalara ek olarak genç kadın, yakın aile bireyleri tarafından yıkanıyor, güzel kıyafetler ve mücevherlerle süsleniyor. Güney Afrika’da ayrıca bazen parti kızının üç gün boyunca evden çıkmaması, erkekler ve çocuklarla konuşmaması da isteniyor.   Hoşgeldin pilavı Japonya’da ilk kez adet gören genç kadınların anneleri ‘sekihan’ adını verdikleri özel bir pirinç yemeği pişirirler. Bu büyük gelişme geleneksel olarak uluorta söylenmez ama pilavın piştiğini gören diğer aile üyeleri evdeki genç kızın ilk adetini görmüş olduğunu bu sayede anlayabilirler. Menstruasyon çadırı Avustralya’daki kadim aborjin topluluğunda da ilk kez adet gören genç kadınlar için büyük çaplı gelenekler yaygın. Kabilenin kadınları genç kıza kadın olmakla ilgili önemli bilgileri aktarırken anne kız çocuğu için, adet döneminin sonuna kadar içinde kalacağı bir kulübe inşa ediyor. Adet dönemi bittikten sonra bu kulübe yakılıyor, genç kadın nehirde yıkanıyor ve bu ritüeller bitip de köyüne geri döndükten hemen sonra evleneceği erkek ile sözlendiriliyor.   Hoşgeldin sinyorina! İtalya’da bir genç kız ilk adetini gördüğünde onun için aile içinde bir parti düzenleniyor ve ona artık bir ‘kız çocuğu’ değil ‘genç kadın’ anlamına gelen ‘sinyorina’ olarak hitap ediliyor. Aynı şekilde Brezilya’da da ilk adeti duyurmak ve kutlamak yaygın. Akneler kontrol altında Filipinler’de anneler ilk kez adet gören kızlarının iç çamaşırını alıp sadece suyla duruluyorlar ve ergenlik sivilcelerinden kurtulmaları için çamaşırı genç kadının yüzüne sürüyorlar.   Bal gibi güzel olsun İsrail’de ilk adetini gören genç kadınlara bir kaşık bal yedirilirmiş, bu sayede ileride adet dönemlerinde fazla zorluk çekmeyeceklerine inanılıyor. Bir şarabı hak ettin! Hırvatistan’da genç kadınlar ilk kez adet gördüklerinde aile büyükleri ona bir kadeh kırmızı şarap ikram ediyor. Makedonya'da... Makedonya'da ilk kez regl olan kişinin artık büyüdüğü ve sorumluluk almaya başlaması gerektiği düşüncesiyle iç çamaşırını kendisi yıkamaya başlıyor.   Haşlanmış yumurta Gana'da ilk kez regl olan kişi için bir yumurta haşlanıyor ve bu yumurtayı bütün olarak yutması bekleniyor. Bu gelenek ise kişinin ileride doğacak bebeklerinin sağlıklı olması için yapılıyor. Amazon Tikuna kabilesinde... Brezilya, Kolombiya ve Peru'da yaşayan Amozon Tikuna kabilesinde ilk kez regl olan genç kız için evde özel bir oda ayrılıyor ve 3 ay ile 1 yıl arasında bu odada yaşıyor. Genç kız bu süreçte kabilesinin inanç kültürünü, tarihini ve müziğini öğreniyor. Bu dönemi bir kutlama ile sonlandırıyorlar.