Fil Deviren Maraş Otunun Tarihi!

Maraş’ta Sosyal Hayata Etkileri Maraş Otu kullananların evinde içinde kum dolu boş tenekeler bulunur. Tütün çanağı olarak adlandırılan bu teneke Maraş Otu bertaraf tesisi olarak kullanılır. Etkisi azalan tütün, çanağın içine tükürülür, çanak sallanarak  otun kumun arasına gömülmesi ve ağır kokusunun etrafa yayılmaması sağlanır. Çanak ucuz ve etkili bir çözüm olsa da sokakta yürürken kimse yanında tütün çanağı taşımak istemez. Malesef sigara izmaritinin yanında Maraş sokaklarının bir de ağız otu sorunu vardır. Apartmanlarda sık sık görürsünüz, Maraş Otu’nu yere atmayın uyarılarını. Kullanan her Maraşlı, başka yerde pek bilinmeyen bu otu askerde mutlaka komutanına yakalatmıştır, koguş arkadaşlarına ikram etmiştir. Maraş otu pek çok asker şakasına ve iddiasına konu olmuştur. Maraş Otu yapımında kullanılan tütün Maraş’ta 500 rakımdan 1500 rakıma kadar geniş bir coğrafyada yetiştirilmektedir. Kırsal kesimde birçok ailenin geçim kaynağıdır tütün yetiştirip Maraş Otu imal etmek. Tıpkı Avrupa’da olduğu gibi ülkemizde de yasal değildir aslında ama artık bir kültüre dönüştüğü için göz yumulmaktadır. Maraş’ta yapılıp küçük şeffaf naylon poşetlerle paketlenen Maraş Otu, Maraşlı’nın yaşadığı her şehre ulaştırılır. Genellikle diğer şehirlerde otogarlarda ve Maraşlıların bulunduğu dernek ve kahvelerde bulunur. Kullanılan bitkinin deli tütün olarak bilindiğini ifade etmiştim. Tütün o kadar kuvvetlidir ki, yaprakları sıyrıldıktan sonra geriye kalan çubukları, eskiden nehirlere dökülür ve uyuşup baygın vaziyette yüzeye çıkan balıklar nehrin alt bölümlerinden toplanırmış. Maraş Fili‘nin günümüze ulaşamamış olmasında Maraş Otu’nun etkisi var mıdır bilemiyorum ama tütün ürünlerinde reklam yasağı gelmeden önce Maraş Otu pek çok noktada fil deviren ot sloganıyla satılmaktaydı. Geçmişi Türkiye’de pek bilinmese de günümüzde dünyanın farklı bölgelerinde tütünün bu şekilde kullanımı görülmektedir. Dünya’da ilk olarak 1700’lerin başında İsveç’te ortaya çıktığı ve oradan öncelikle Avrupa ve sonrasında diğer kıtalara yayıldığı tahmin ediliyor. İsveç ve Danimarka dışında tüm Avrupa Birliği ülkelerinde yasadışı olsa da kağıda sarılmış vaziyette hazır otların bulunduğu metal ambalajlı fabrikasyon ürünlerin satışı yaygın olarak yapılmaktadır. Şu anda İsveç’te yolda yürürken yere ot tükürenlerle karşılaşıldığını gidenler anlatıyor hatta. Kahramanmaraş’a işgal yıllarında Fransızlar tarafından getirildiğini söyleyenler de var, bunu kabul etmeyip daha önceden Maraş’ta bilindiğini ifade edenler de var. Şimdilik kesin bilgilere ulaşamadım. Çevirisini yaptığım seyahatnameler arasında halkın tütün kullanım şeklini anlatanlara karşılaşmadım. Chesney 1835 yılında Maraş’ta yaygın şekilde tütün ekiminin yapıldığından, Percy ise 1899 yılında şehirdeki tütün tekeline ait bir lokalde konakladığından bahsetmiştir. Zararları Hemen hemen sigara tütünü ile aynı alkaloidleri taşıyan ve genellikle sigaraya alternatif olarak kullanılan Maraş Otu’nun biyokimyasal, immünolojik ve hematolojik parametreler üzerine zararlı etkiye sahip olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Dudak ile dişler arasındaki bölgeye konularak ağızda uyuşmalara neden olan Maraş Otu’nun sinir, sindirim ve solunum sistemlerinde zararlara yol açtığı bilinmektedir. Maraş otu, ağız florası denilen ağız sağlığını bozmaktadır. Bu nedenle ot kullanan kişilerin ağız problemleri oluşur. Maraş otu, dişi tutan kemik ve diş etinde kızarıklıklara ve iltihaplanmalara yol açar. Bunun neticesinde de; kemik ve diş eti zayıflar. Ayrıca Maraş Otu kullanımı sigarayla eşdeğer oranda kalp ve damar rahatsızlıklarına neden olabilmektedir. Ağız kanseri riskinin Maraş Otu kullanımına bağlı olarak artabileceği saptanmıştır. Maraş’ta diş hekimlerinin en çok zorlandığı konuların başında da Maraş otu ile ağız içinde uyuşma eşiği yükselen hastaları dişlerini uyuşturmakta zorlanmalarıdır. marasavucumda.com