Baker kisti

İngilizcede “Baker’s knee” şeklinde adlandırılan bu hastalığın adı 19. yüzyıla kadar uzanıyor. William Morrant Baker adlı bir cerrah tarafından tanımlanan hastalık, 19. yüzyıldan kalma bir sözlüğe göre “K harfinin sağ tarafına çok benzeyene kadar” bacakların içe doğru bükülmesine neden olan iskeletsel bir durumu ifade ediyor. Baker kisti, bir zamanlar ağır ekmek sepetlerini taşırken tüm ağırlıklarını sadece tek ayak üzerine koymak zorunda kalan fırıncılar arasında yaygındı.

Şoför kırığı (Hutchinson kırığı)

Bu hastalık, adını eskiden arabaların dıştan krankla çalıştırılması sırasında yaşanan çarpma etkisinden alıyor. Eskiden arabalar el kranklıydı ve araba krankın çevrilmesiyle çalıştırılıyordu. Bu sırada krankın elden kayıp geri sarıldığı esnada el bileğine çarpması, bölgede ağrılı bir kırık oluşturuyordu. Böylece bu hastalık, meslek hastalıkları tarihine “şoför kırığı” adıyla geçmiş oldu.

Baca süpürme kanseri

Sanayileşmeyle birlikte nüfusun artması ve bacalı evlerin yaygınlaşması bazı ülkelerde “baca temizleyicileri”ne olan rağbeti artırdı. Ancak ne yazık ki temizleyici olarak kimi zaman çocuklar kimi zaman erkekler seçiliyor ve bacanın içine girerek kirlerden arındırması bekleniyordu. Bu işlem ise bacadaki kurumlarda bulunan kanserojen maddelerin temizliği yapan kişinin vücudunda ölümcül ve ağrılı bir kanser oluşturuyordu. Ardından 1803’de baca süpürme makinesinin icadıyla pek çok baca temizleyicisinin akıbeti iyiye gitti.

İnfrapatellar bursit namı diğer “din adamının dizi” hastalığı

Meslek hastalıkları deyince genelde bedenin ağır şekilde çalıştırılmasından kaynaklı hastalıklar akla gelse de bunlar dışında bir tanesi epey ilginç: din adamının dizi hastalığı. Vücutta bazı eklem yerlerinde bulunan “bursa” adı verilen içi sıvıyla dolu keseciklerin ağrılı iltihaplanması sonucu “bursit” denilen bir hastalık meydana gelir. Hastalığın başka formu olan infrapatellar bursitte ise etkilenen bölge, diz kapağının hemen altındaki keseciklerdir. Bu hastalığa daha çok din adamları yakalanır. Çünkü dizlerinin üzerine çöküp dua ederek vücudunun bütün ağırlığını dizlerine verirler. Bu yüzden bu hastalığa “din adamının dizi” adı verilir.

Kemancı boynu

Çok fazla keman çalmak, kemanın dayandığı boyun kısmında lokalize bir iltihaplanmaya neden olabilir, bu durum “kemancı boynu” olarak adlandırılır. Bu durum çoğunlukla sürtünme ve basınçtan kaynaklanır ancak tedavi edilmediği takdirde hoş olmayan sonuçlara yol açabilen bakteriyel veya mantar enfeksiyonlarına davetiye çıkarabilir. Özellikle eski kemanlar bu hastalığa daha çok sebep oluyor.

Şapkacı titremesi

19. yüzyılda, şapka yapımında kullanılan keçenin üretiminde cıva nitrat kullanıldı ve bu, şapkacıların cıva buharlarına uzun süre maruz kalma riski taşıdığı anlamına geliyordu. Cıva buharı ise nihayetinde “şapkacı titremesi” olarak bilinen kronik kas titremesi de dahil olmak üzere her türlü fiziksel ve psikolojik soruna neden olabiliyordu . Ancak hastalık şapkaların yapımı sırasında cıvadan etkilenen kişilerle birlikte ortaya çıktığı için daha çok “şapkacı titremesi” şeklinde anılıyor.

Yün ayırıcı hastalığı

“Koyun kırkıcısı akciğeri” olarak da bilinen yün ayırıcı hastalığı, meslek hastalıkları listemizde yer alıyor. Bu hastalık aslında gerçek adı olan akciğer şarbonuna kıyasla kulağa çok kötü gelmiyor. İlk olarak 19. yüzyılda Yorkshire koyun kırkıcıları arasında fark edilen yün ayırıcı hastalığına, koyun yünlerinde doğal olarak oluşan bakterilerin solunması neden olur. Bu bakteriler maalesef yün ayırıcılar için bazen antrasis veya şarbonu içerir.