Gümüşler adı verilen manastır ve yeraltı yerleşkesi 10. yüzyılda büyük yerleşim merkezlerinden uzak bir bölgede inşa edildi. Manastır o devirde “Traicas olarak isimlendiriliyordu. Çevresinde eski dönemlerden kalma gümüş yatakları bulunduğu için Osmanlı İmparatorluğu döneminde “Eski Gümüşler” olarak anılmıştır. 

Cumhuriyet döneminde 1924 Lozan Mübadelesi sonucunda Niğde ili çevresindeki gayrimüslimler Yunanistan’a göç edince manastır işlevini kaybederek terk edilir ve kırk yıl kadar kullanılmaz. Manastır uzun bir zaman diliminin ardından 1962 yılında yeniden keşfedilir. Gümüşler Manastırı’nın restorasyon çalışmaları 1963 yılında İngiliz arkeolog Michael Gough başkanlığında başlar. Manastır ve çevresi 1973 yılında arkeolojik sit alanı ilan edilerek ziyarete açılır.

Niğde’nin Gümüşler kasabasında bulunan manastır, il merkezine yaklaşık 9 km mesafede konumlanıyor. Yaklaşık 14 metre yüksekliğe sahip manastır avlusu, devasa görünümü ve kayalara oyulmuş mimarisiyle muhteşem bir atmosfere kapı açıyor.