Türk yemek ve damak kültürümüzde ayran ve et vazgeçilmez bir ikilidir. Son zamanlarda en çok tartışılan konulardan biri de et ile süt ve süt ürünlerinin birlikte tüketilip tüketilemeyeceği.
Bu konuyla ilgili yapılan çalışmalara göre kalsiyum demir emilimini bir miktar etkilemekte. Ancak faklı kalsiyum tüketim miktarlarının demir emilimine etkisinin ne olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. Burada önemli nokta kalsiyumun ne kadar demir emilimini engellediğidir.
Tek öğünlü emilim çalışmalara göre diyetimizde yer alan fosfat, fitat ve askorbik asit gibi diğer bileşenlerin de kalsiyum emilimini etkilediği belirlenmiştir. Demir emiliminin kalsiyum tarafından etkilenmesi ince bağırsaklarda bulunan kalsiyumun miktarına bağlıdır. Ayrıca tek bir tip yiyeceğin verildiği bu çalışmalara göre yorum yapmak doğru değildir.
Çok öğünlü emilim çalışmaları bu etkiyi daha iyi açıklamaktadır. Bu çalışmalarda kalsiyum desteklerinin kalsiyum tüketimi düşük olan kişilerde demir emilimine etkisinin çok az olduğu belirlenmiştir. Demir açısından zenginleştirilmiş bebek mamalarının bebeklere verilmesinde, emziren bayanlarda, ergenlik çağındaki gençlerde ve yetişkin erkek ve bayanlarda kalsiyum tüketiminin demir emilimine önemli bir etkisinin bulunmadığı belirlenmiştir. Ancak özellikle demir takviyesi kullanmayan hamile bayanlarda fazla miktarda kalsiyum tüketiminin demir emilimine küçük negatif bir etkisinin olabileceği belirtilmektedir.
Özetle bebeklik, çocukluk çağı , büyüme gelişme dönemi ve gebelik gibi özel dönemler haricinde tüketilen demir miktarı yeterli olduktan sonra emilim düzeyi engelleme önemsenmeyecek kadardır.
Kaynak:
Lyunch, S R. 2000. The effect of calcium on iron absorption. Nutr Res Rev., 13(2):141-158;
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19087437